Kieszonkowe bezgotówkowe – jak wprowadzić dziecko w świat płatności elektronicznych?

Aż 80% rodziców w Polsce daje swoim dzieciom kieszonkowe. To istotny element nauki zarządzania własnym budżetem. Jednak w świecie, w którym coraz częściej płacimy bezgotówkowo, edukacja finansowa powinna uwzględniać zmiany technologiczne. Kieszonkowe może, a czasem nawet powinno być „bezgotówkowe”. O złote zasady zapytaliśmy Aleksandra Naganowskiego, członka kapituły Misji Kieszonkowe, dyrektora ds. rozwoju rozwiązań cyfrowych w polskim oddziale Mastercard Europe.

Każda forma kieszonkowego pomaga najmłodszym uczyć się czym są pieniądze i jak nimi gospodarować. To czy dajemy dziecku gotówkę, czy robimy przelew na jego konto jest tylko z pozoru drugorzędne. Trzeba bowiem pamiętać, że współcześnie każdy musi potrafić korzystać z bankowości elektronicznej i mobilnej. Przekazując dziecku tę wiedzę, ułatwiamy mu start w dorosłe życie.

Są też inne pozytywy, o wiele mniej oddalone w czasie.

Lepszy wgląd w wydatki dziecka i mniejsze ryzyko utraty pieniędzy

Przede wszystkim, konto bankowe ułatwia analizowanie historii wydatków i uczenie dzieci gospodarowania pieniędzmi. Pozwala uniknąć efektu "gdzie podziały się moje wszystkie oszczędności?", czyli niekontrolowanych wydatków. Co ważne, wgląd w wydatki ma zarówno dziecko, które dzięki temu łatwiej motywować do oszczędzania, ale też rodzice, co pozwala im na szybszą reakcję, kiedy sposób wydawania pieniędzy okaże się niepokojący.

Drugi ważny aspekt to bezpieczeństwo. Kieszonkowe w banknotach o wyższych nominałach (a z badań wynika, że najczęściej rodzice wypłacają większe kwoty raz w miesiącu) stwarza ryzyko - zarówno kradzieży lub zgubienia banknotu, jak i pokusy dodatkowych wydatków. A karta wygląda i działa zawsze tak samo, niezależnie od salda na koncie. Kradzież gotówki jest praktycznie nieodwracalna - kradzież karty, jeżeli zostanie szybko wykryta i zgłoszona, pozwala natomiast ochronić pieniądze. Podobnie wygląda to w przypadku zgubienia pieniędzy i karty. Warto też pamiętać, że kartę można zastąpić przedmiotem trudniejszym do zgubienia i kradzieży – opaską płatniczą – podkreśla ekspert.

Kiedy zacząć oswajać dziecko z bezgotówkowymi płatnościami?

Naprawdę istotne ograniczenie jest w zasadzie tylko jedno – dziecko, aby korzystać z własnego konta i bankowości internetowej, musi umieć czytać. Jeśli ta sztuka została już opanowana – nie trzeba czekać. Chcąc nauczyć dziecko dobrze funkcjonować w nowoczesnym, elektronicznym świecie, warto pozwolić mu korzystać z konta jak tylko zaczyna gospodarować swoimi pieniędzmi.

Oczywiście nie oznacza to, że dziecko musi mieć dostęp do wszystkich środków - na przykład tych, które otrzymało na specjalne okazje. Do tego mogą służyć konta oszczędnościowe, których saldo jest widoczne, ale z których nie można wydać pieniędzy bez zgody rodziców.

Co musisz powiedzieć dziecku, zanim dasz mu do ręki kartę?

No dobrze, ale przecież nie wystarczy wręczyć dziecku karty płatniczej. Musi to być poprzedzone odpowiednimi wyjaśnieniami. Co warto wytłumaczyć dziecku, zanim damy mu dostęp do konta?

Początkowo, nasza pociecha może nie rozumieć jak działa niematerialny pieniądz i skąd bierze się na koncie. Warto wyjaśnić, że konto to taka elektroniczna skarbonka. Jej zawartość widać w serwisie banku, a karta jest kluczem dostępu. Pieniądze na konto się wpłaca (np. rodzice dostają na nie pensje) - nie pojawiają się same, a tym samym nie jest to „skarbonka” bez dna. Płacąc w sklepie czy wypłacając gotówkę z bankomatu widzimy efekt na koncie – pieniądze znikają. Dobrze, żeby dziecko potrafiło kojarzyć cyfrowy zapis stanu konta z realnymi pieniędzmi. W tym celu, Aleksander Naganowski, ekspert w dziedzinie płatności bezgotówkowych, zachęca do prostych zabaw z dziećmi - można np. pokazać jak nominały gotówki mają się do wartości wyświetlanych w bankowości elektronicznej, czyli po prostu zobrazować cyferki z ekranu. Warto to połaczyć z nauką wartości pieniądza, mówiąc o tym co można kupić za określoną kwotę, jak długo trzeba na nią pracować i że jeśli chcemy kupić coś droższego, należy powstrzymać się przez jakiś czas z niektórymi wydatkami, czyli oszczędzać.

Bardzo istotna jest rozmowa z dzieckiem na temat bezpieczeństwa korzystania z karty i bankowości elektronicznej. Jeśli już wyjaśniliśmy, że karta to klucz do elektronicznej skarbonki, łatwo będzie przekonać malucha, że trzeba taki klucz chronić - dobrze go pilnować, nikomu nie dawać i nie przekazywać danych, które zawiera. Gdy trafi w niepowołane ręce, może skończyć się to utratą wszystkich lub części pieniędzy. Dlatego, jeśli tak się stanie, kartę trzeba jak najszybciej zablokować.

Co jeszcze powinny wiedzieć dzieci już na samym starcie? Do niektórych transakcji może być potrzebny kod PIN – powiedzmy dzieciom, że to ważne by go pamiętały, a jednocześnie nie zapisywały go tam, gdzie ktoś może go podpatrzeć. Karta może też służyć od zakupów przez internet, ale ważne, żeby robić je w zaufanym miejscu – dajmy dzieciom poczucie, że zawsze mogą nas zapytać czy dany sklep jest godny zaufania.

Wygoda, którą zapewniają nam banki

Rozmawiając z dziećmi o kontach i płatnościach bezgotówkowych, trudno pominąć rolę banków. Warto wyjaśnić jaką rolę pełnią w systemie finansowym i że to właśnie one pozwalają nam cieszyć się wygodą, jaką daje karta płatnicza czy bankowość elektroniczna.

Jedną z instytucji, oferujących rodzicom rozwiązania, które pomagają uczyć dzieci odpowiedzialności za pieniądze, także te w formie elektronicznej, jest Bank BNP Paribas. W maju, już po raz kolejny, Bank wystartował z nową, inicjatywą edukacyjną – „Misją Kieszonkowe”. W ramach jej powołana została kapituła ekspertów, którzy podpowiadają, jak uczyć najmłodszych odpowiedzialnego podejścia do pieniędzy. Poza tym w ofercie Banku nie mogło zabraknąć dedykowanych dla najmłodszych produktów, które pozwolą im wejść w świat finansów, m.in. Konto Karty Samodzielniaka – (dla dzieci w wieku 7-13 lat) oraz konto Samodzielniaka (dla dzieci w wieku 13-18 lat). Dodatkowo od 23 maja do końca czerwca (lub do wyczerpania limitu 5 tys. kont) trwa promocja, w ramach której przez 4 miesiące dziecko może otrzymać 25 zł miesięcznie, pod warunkiem wykonania w danym miesiącu kalendarzowym min. 5 transakcji bezgotówkowych przy użyciu Karty Samodzielniaka (z wyłączeniem transakcji wykonywanych w internecie) lub transakcji zbliżeniowych przy użyciu Mikrokarty Samodzielniaka, a także transakcji wykonanych Kartą do Dorosłosci (dzieci 13-18 lat)

Więcej informacji o promocji i rachunkach można znaleźć pod linkiem:
https://www.bnpparibas.pl/misjasamodzielnosc/ekwipunek-samodzielniaka

Więcej na temat Misji Kieszonkowe dostępne tutaj:
https://www.bnpparibas.pl/misjasamodzielnosc/strefa-rodzica/kieszonkowe